Scenariusz lekcji przyrody zawiera liczne doświadczenia, które może uczeń wykonywać sam. Dzięki temu aktywnie uczestniczy w procesie dydaktycznym i osiąga przez to lepsze wyniki. Wiedza uzyskana tą drogą jest szybsza i trwalsza, co znajduje odbicie w myśli Konfucjusza: "Słyszę i zapominam, widzę i pamiętam, czynię i rozumiem".
Dział: Woda. Temat: Roztwory wodne i zawiesiny Cele: Wiadomości: • Zna pojęcia: roztwór, zawiesina • Rozróżnia roztwór i zawiesinę. • Nazywa składniki tworzące roztwór. • Wymienia czynniki przyspieszające rozpuszczanie • Podaje przykłady substancji rozpuszczalnych • i nierozpuszczalnych w wodzie, z którymi styka się w życiu codziennym. Umiejętności: • Sporządza wodne roztwory soli, cukru. • Wyjaśnia dlaczego sporządzony roztwór jest przykładem mieszaniny jednorodnej. • Wykonuje proste doświadczenia według instrukcji. • Posługuje się sprawnie sprzętem laboratoryjnym. • Wyciąga wnioski z przeprowadzonych obserwacji i doświadczeń. Postawy: • Zachowuje ostrożność podczas wykonywania doświadczeń. • Wykazuje cierpliwość i dokładność przy przeprowadzaniu doświadczeń. • Czuje się odpowiedzialny za efekty pracy grupy.
Metody: • Laboratoryjna (praktyczna), pogadanka. Formy pracy: • Grupowa i indywidualna. Środki dydaktyczne: • Probówki, zlewki, łyżeczka, cukier, sól, denaturat, rozkruszona kreda, olej, krzyżówka, rozsypanka zdaniowa. Tok lekcji : Faza wprowadzająca: 1. Przypomnienie wiadomości o rodzajach mieszanin. 2. Zapoznanie uczniów z tematem i celami lekcji. Faza realizacyjna: 1. Zasady pracy grupowej – przypomnienie. 2. Rozdanie kart pracy. 3. Rozwiązanie krzyżówki (krzyżówka znajduje się na karcie pracy nr II.) i uzupełnienie podanego schematu. Hasła krzyżówki : ROSA, MORZE, ŁZA, TLEN, WODA, POWÓDŹ, CUKIER. Hasło główne: ROZTWÓR. ROZTWÓR = rozpuszczalnik + substancja rozpuszczana 4. Uczniowie pracują w grupach, przeprowadzają doświadczenia według instrukcji na karcie pracy nr II i III. Wpisują na kartę obserwacje i wnioski. Karta pracy II. Doświadczenie A. Obserwacja: Denaturat rozpuścił się w wodzie bardzo dobrze. Wniosek: Denaturat z wodą tworzy roztwór. Doświadczenie B. Obserwacja: Cukier rozpuszcza się w wodzie całkowicie. Wniosek: Cukier tworzy z wodą roztwór. Doświadczenie C. Obserwacja: Olej pływa po powierzchni wody. Wniosek: Olej nie rozpuszcza się w wodzie. Doświadczenie D. Obserwacja: Kreda nie rozpuszcza się w wodzie. Wniosek: Kreda tworzy z wodą zawiesinę.
Karta pracy III. Doświadczenie A. Obserwacja: Sól całkowicie rozpuściła się w wodzie. Wniosek: Otrzymany roztwór jest roztworem nienasyconym. Doświadczenie B. Obserwacja: Część soli rozpuściła się w wodzie, pozostała nie. Wniosek: Otrzymany roztwór jest roztworem nasyconym.
Faza podsumowująca: 1. Prezentacja zespołów – omówienie, dyskusja na temat wyników. 2. Uzupełnienie tekstu na karcie pracy nr IV na podstawie zdobytych wiadomości. Tekst: * Niektóre substancje rozpuszczają się w wodzie np. CUKIER, a inne NIE ROZPUSZCZAJĄ SIĘ np. OLEJ, KREDA. * Rozpuszczając cukier w wodzie otrzymujemy ROZTWÓR. Jest on przykładem mieszaniny JEDNORODNEJ. Woda jest tu ROZPUSZCZALNIKIEM, a cukier SUBSTANCJĄ ROZPUSZCZANĄ. Kreda NIE ROZPUSZCZA się w wodzie. Tworzy z wodą ZAWIESINĘ. * Uczniowie łączą w pary rozsypankę. 3. Utrwalenie wiadomości: - Z czego składa się roztwór? - Podać po 2 przykłady substancji dobrze i słabo rozpuszczalnych w wodzie. - Jaki roztwór nazywamy roztworem nasyconym a jaki nienasyconym? 4. Ocena pracy zespołów. 5. Zadanie pracy domowej: Podaj dwa przykłady innych rozpuszczalników niż woda.
Karta pracy I. Krzyżówka 1.Kropelki wody pojawiające się rano na trawie. 2.Zbiornik wody słonej. 3.Słona kropla z oka. 4.Jest niezbędny do oddychania. 5.Wypełnia rzeki, jeziora itp. 6.Skutek wylewu rzek. 7.Słodzisz nim herbatę.
Uzupełnij schemat:
................................. = rozpuszczalnik + substancja rozpuszczana hasło
Karta pracy II. Do 4 probówek umieszczonych na statywie wlej jednakową ilość wody (tyle, ile pokazuje rysunek). Następnie kolejno do probówek dodawaj: A – tyle samo, co wody denaturatu. B – szczyptę cukru. C – oleju. D – szczyptę sproszkowanej kredy.
A. denaturat Obserwacja:...................................................
Wniosek: ............................................................
cukier B. Obserwacja:.......................................................
Wniosek: ...........................................................
olej C. Obserwacja: .......................................................
Wniosek:.............................................................
kreda D. Obserwacja: .......................................................
Wniosek: ............................................................
Karta pracy III. Przygotuj 2 zlewki i do każdej wlej 5 łyżek czystej wody. Następnie wsyp do nich sól kuchenną: Do pierwszej jedną łyżeczkę. Do drugiej trzy łyżeczki. Wymieszaj energicznie zawartość zlewek. I. sól 1 łyżeczka Obserwacja: .......................................................
Wniosek: ............................................................
II.
sól 3 łyżeczki Obserwacja.......................................................
Wniosek: ........................................................
Karta pracy IV.
Uzupełnij tekst: * Niektóre substancje rozpuszczają się w wodzie np..................... , a inne ..................................................... np. ....................... , ......................... * Rozpuszczając cukier w wodzie otrzymujemy .......................... Jest on przykładem mieszaniny ...................................... Woda jest tu ................ .............................. a cukier ...................................................................... Kreda .............................................w wodzie. Tworzy z wodą ................
Połącz w pary:
1. Roztwór nasycony 2. Roztwór nienasycony A - Taki roztwór, w którym w danej temperaturze rozpuści się jeszcze więcej substancji rozpuszczanej.
B - Taki roztwór, w którym w danej temperaturze nie może się już rozpuścić więcej substancji.
1 - ……………. 2 - ……………..
Praca domowa: Podaj 2 przykłady innych rozpuszczalników niż woda.
Opracowała: Ewa Landoch
|